Hoe een herinnerings-schilderij een rouw- en groeiproces in beeld brengt

Lichtpuntje 260: bijzondere reis

“Ik val maar met de deur in huis. Het gaat om het volgende.

De dochter van vrienden is in 2016 overleden aan hersenstamkanker. Ze is net drie jaar geworden. Haar moeder, Marjolein, heeft mede hierdoor de stap gemaakt naar zelfstandig ondernemerschap. Ik ben ontzettend trots op hoe ze in het leven staat en hoe ze haar bedrijf opbouwt.

Afgelopen zomer is ze 40 geworden en is het idee ontstaan om een cadeau te geven dat past bij haar bedrijf en dat tevens haar overleden dochter weerspiegelt.

We zijn aan het filosoferen gegaan en kwamen uit bij jouw schilderijen. Je stijl en levensverhaal spreken ons aan.

We willen graag een keer kennis maken en verder praten over de mogelijkheden en de invulling.”

Deze mail valt op een avond mijn inbox in.

Prachtige blog

Wat vreselijk verdrietig dat Marjolein en Jeroen zo jong haar dochter hebben moeten verliezen. Dat moet afschuwelijk zijn. Om me verder te verdiepen in het verhaal lees ik de blog van Marjolein over ‘haar kleine ster’.

Die begon ze de dag nadat ze de diagnose had gekregen dat haar dochter, Maxine, ongeneeslijk ziek was. Toen ze het vreselijke nieuws deelde, kreeg ze namelijk zoveel reacties dat ze deze nooit allemaal persoonlijk kon beantwoorden.

Toen is ze het maar gaan opschrijven. Open en eerlijk en vanuit verbinding vertellen hoe het nu echt ging, dat was haar idee.

Dat is gelukt. De blogs zijn allemaal even prachtig en prettig geschreven en hebben één ding gemeen: ze stralen naast pijn en verdriet ook enorme veerkracht uit. Het kan niet anders dan dat mensen in een vergelijkbare situatie hier veel herkenning in vinden en steun uithalen.

En ik? Ik zou het een eer vinden om invulling te mogen geven aan hun ideeën over een herinnerings-schilderij op maat.

---

Wil jij ook een herinnering schilderij op maat laten maken ter herinnering aan iets of iemand, die voor jou een speciale betekenis heeft?

Neem dan contact met me op. Dan denk ik in een gratis inspiratiegesprek van 30 minuten, geheel vrijblijvend, met je mee over de mogelijkheden. Schroom niet, ik help je graag!

Eerst meer lezen? Dat kan op de speciale pagina met alles over een schilderij in opdracht laten maken.

---

Krachtige energie

En dus zitten we, Marjolein, haar vriendin Janneke en ik, precies op de dag dat drie jaar geleden de diagnose kwam, tegenover elkaar aan mijn grote eet- en werktafel.

Als eerste valt me op wat een krachtige energie ze samen uitstralen. Ja, er is heel veel verdriet en kwetsbaarheid, maar wat een hecht en sterk collectief zit hier voor me. Bewust, wijs en elkaar aanvullend als yin en yang.

Het is echt bewonderenswaardig hoe de moeder in al haar kwetsbaarheid met het overlijden van haar dochtertje Maxine omgaat, in het licht daarvan haar eigen leven weer opbouwt en betekenis geeft aan het verlies.

Ze verstaat de kunst van dichtbij zichzelf blijven en is een schoolvoorbeeld van authenticiteit.

Wat zou ik het speciaal vinden om een klein stukje op haar en hun weg te mogen meelopen.

Warm bad

Al pratend krijgen de ideeën over hun herinnering schilderij stapje voor stapje verder vorm.

Het overleden meisje, Maxine, is de inspiratiebron voor dit schilderij. Zij moet samen met Marjolein, Jeroen en hun andere dochter Amélie een prominente plek krijgen, namelijk in het hart van het schilderij.

Daaromheen komen, als een ‘warm bad’, twee cirkels, die staan voor de familie- en vriendengroep, die er altijd op verschillende manieren voor hun waren en zijn.

Zij zorgden voor licht en lucht en beschermden het gezin tegelijkertijd tegen het donker, dat er natuurlijk wel was en is en dus ook in het schilderij moet.

Ieder van de groep gaat een voorwerpje aanleveren, dat verbinding, liefde, inspiratie, creativiteit en natuurlijk de herinnering aan Maxine uitstraalt. Die ga ik in het schilderij verwerken.

Het schilderij wordt vierkant en middelgroot, moet warmte, liefde, beweging en positiviteit uitstralen en vooral niet té perfect en symmetrisch zijn. Dat klopt niet met het verhaal.

Persoonlijke basis

Deze basis vat ik samen in een uitgebreid voorstel. Na een feedbackronde en goedkeuring kan ik aan de slag en ga ik het schilderscanvas maken.

Daarvoor gebruik ik drie lakentjes, waaronder beide dochters nog geslapen hebben. Ze zijn vrij dun, maar als ik ze op elkaar gebruik, gaat het prima.

Aan twee ervan zit een rand van kant. Die torn ik eraf. Waarom weet ik niet. Misschien kan ik ze later op het schilderij gebruiken.

Het spieraam schuur ik, vooral bij de hoekjes, eerst helemaal glad en een beetje rond, zodat die niet door de relatief dunne stof kunnen steken.

Eén voor één span ik de lakentjes op. Als laatste het lakentje, waaraan een ruiten rand zit. Die laat ik aan de achterkant nog net zichtbaar, zodat je goed kunt zien dat ook de ondergrond van dit schilderij persoonlijk en speciaal is.

Daarna prepareer ik het met een aantal lagen caparol en gesso.

 

Liefdevol traject

Nu is het klaar voor de voorwerpjes, die Janneke ondertussen druk aan het verzamelen is. Super zorgvuldig en gestructureerd verpakt komt ze ze brengen. Dit is echt met liefde en aandacht gedaan. Precies zoals dit hele traject voelt.

In totaal krijg ik bijna 30 symbolen. Allemaal met een bijzonder betekenis.

Zo staat het gekruld spiraalelastiek voor sterk, flexibel en samenzijn, het olifantje voor de sterke familieband en het ‘godin’ hangertje voor de vrouwelijke kracht.

Prachtig toch? Het idee alleen al dat je zoiets krijgt van een dierbare vriendin en dat al je vrienden de moeite doen om een zo toepasselijk mogelijke bijdrage te leveren. Ik vind het echt hartverwarmend!

Mooie compositie

Aan mij nu de schone taak om er één geheel en een passend schilderij van te maken.

Mijn verstand zegt dat ik hiervoor de tijd moet nemen, maar mijn intuïtie denkt daar heel anders over. Tijdens het koken begint het meteen te borrelen en dus loop ik af en toe heen en weer naar mijn atelier.

Wat ik precies in welke volgorde doe, weet ik niet. Puur op gevoel leg ik alles neer en schuif zo nu en dan wat. Met als resultaat dat er aan het eind van de middag een mooie compositie op het doek ligt.

Voor de zekerheid meet ik alles na, maar onderdruk de neiging om er iets mee te doen. Dan zou het wel eens te perfect kunnen worden en dat is dus juist niet de bedoeling.

Eén voor één werk ik mijn ideeën verder uit. Daarbij komen de kantjes goed van pas. Ik gebruik ze om de voorwerpjes met elkaar te verbinden en om het warme bad te symboliseren.

Wat houd ik toch van dit creatieve proces. Dat ik wat speel, draal en schuif, dat de ideeën als vanzelf gaan stromen en dat ik van het één in het ander rol.

Heerlijk om te mogen doen. Een cadeautje. Hier ligt mijn hart!

 

Symbool van verbinding

Het middelpunt, de plek van het gezin zelf op dit schilderij, verdient een extra toelichting.

Onderop komt de vorm van de Nautilus-schelp, die Marjolein na een persoonlijk ontwikkelingstraject op haar onderarm heeft laten tatoeëren.

Het is een symbool van verbinding met haarzelf, haar verleden en haar omgeving. Het geeft weer dat het leven een continu groeiproces is, dat altijd doorgaat en waarbij je verder bouwt op en leert van ervaringen uit het verleden, zodat je het heden lichter en wijzer tegemoet kunt treden.

Erop leg ik in stervorm – het koosnaampje van Maxine was ‘onze kleine ster’ – de kettingen, die vastzaten aan de nametags van Jeroen en Marjolein. Marjolein aan de binnenkant, Jeroen beschermend eromheen.

Daar weer op komen de vier nametags van ieder gezinslid en helemaal bovenop het Duplopoppetje, dat oudste dochter Amélie heeft aangeleverd. Het poppetje symboliseerde mama voor hen. Daarmee hebben ze nog samen gespeeld.

Alles bij elkaar geeft het mij een soort beschermend engelenidee, maar dat is natuurlijk heel persoonlijk…

---

Marjolein schreef ook een blog met haar eigen verhaal achter dit bijzonder herinneringsschilderij. Lees ‘Meer dan een schilderij’ hier.

Marloes van Zoelen is er fantastisch in geslaagd om bovenstaande in beeld te brengen. Door haar zorgvuldigheid, creativiteit en inlevingsvermogen en dankzij de bijdrage van de belangrijke mensen om ons heen is het kunstwerk – ‘STERke Verbinding’ genaamd – tot stand gekomen.”

---

Uitgebalanceerd geheel

Nadat ik het een paar nachten heb laten sudderen, schiet ik foto’s, die ik deel met Janneke en Marjolein. Ze vinden het een mooi uitgebalanceerd geheel, maar willen hier en daar wel wat afstanden anders.

Ik maak de Nautilus-vorm en de eerste cirkel groter, waardoor het alsnog perfect in verhouding is. Het wordt er beter van, dus lang leve constructieve feedback.

Met dat in gedachten ga ik de kantjes en de voorwerpjes bevestigen. Het is een monnikenwerk, dat echt één voor één moet.

Ik wil het doek namelijk tussendoor steeds verticaal hangen. Zo kan ik zien of het totaal blijft kloppen en of de plek van het voorwerpje, dat ik vervolgens wil gaan bevestigen, echt de juiste is. In totaal duurt dit proces inclusief drogen een week.

Nu is het nog een kwestie van een aantal lagen caparol, gesso en zand (dat geeft een mooie structuur) en dan is het klaar voor de verf!

 

Kleurrijke inspiratiebron

De hoofdkleur van dit schilderij wordt ultramarijn blauw, net als de sprookjestekening, die de inspiratiebron vormde voor de rouwkaart en de urn.

Daarnaast ga ik werken met een warme geel, de kleur van de sterretjes, en hier en daar subtiel een glimpje lichtroze, de lievelingskleur van Maxine.

Ook de favoriete kleur van Marjolein, rood, gaat terugkomen in het schilderij. Dit is tevens één van de huiskleuren van haar bedrijf. Aan de slag!

Veel beweging

Eerst breng ik een onderlaag van warm geel, lichtroze en rood aan op de kantjes en de voorwerpen. Daaroverheen gaat een basislaag van ultramarijn blauw met wit. Deze eerste verflaag is altijd extra fijn om te doen, omdat het in deze fase nog niks hoeft te worden.

Vervolgens maak ik het geheel donkerder, meer in lijn met de rouwkaart en de urn. Ik werk laag over laag over laag en met brede kwasten, zodat de overlopen, conform de wens, een beetje rommelig en veel beweging laten zien.

De volgende stap is het verder uitwerken van het midden en de buitenste kantrand, zodat de bijbehorende voorwerpjes beter zichtbaar worden. Ik maak onder andere de buitenste kantrand warm geel als een verwijzing naar de maan op de rouwkaart en de urn.

Dan pak ik alle voorwerpjes één voor één aan. De uitdaging is om ze ieder afzonderlijk voldoende te laten uitkomen, zonder dat het onrustig wordt. De kijklijn van het schilderij moet namelijk wel logisch blijven en het moet een prettig geheel zijn om naar te kijken.

Na een heleboel kleine mini aanpassingen voel ik dat het een heel eind af is zo. Ik maak foto’s en app die naar de dames.

Bloedend hart

Na een dag krijg ik een reactie:

Wauw, ik ben onder de indruk . Prachtig hoe je er zo veel beweging in hebt gebracht. De aankleuring van de voorwerpjes maakt dat het echt lichtpuntjes worden in mijn en ons bestaan.

Maar, om dat wat niet meer klopt te accentueren, mag er wel meer rood in en moet het ook nog wat donkerder en rauwer.”

Op een dag, als het bar en boos is buiten, ga ik ermee aan de slag. Dat werkt altijd goed, dan beweeg ik als het ware mee met de heftigheid van de storm.

Van buiten naar binnen maak ik het schilderij substantieel donkerder met oud Delfts blauw.

Rondom de beide harten voeg ik flink wat rood toe. Zo worden ze als het ware bloedende harten en symboliseren ze de heftigheid van het verhaal. Ook de overige voorwerpjes stip ik subtiel aan met rood.

Sterke verbinding

Nu is Marjolein helemaal tevreden:

Het is fantastisch geworden! Precies datgene wat ik mistte komt er nu in terug. Het schilderij heeft mijn proces gevolgd, het brengt het in beeld.”

Wat een prachtig mooi compliment en wat ontzettend bijzonder dat een herinnerings-schilderij op maat dat kan doen.

Ik werk het af met een professionele vernislaag en doop dit herinnering schilderij tot ‘STERke verbinding’, wederom een subtiele verwijzing naar ‘Onze kleine ster’.

Nu kunnen Marjolein en Janneke het komen ophalen.

De cirkel is rond

Het wordt een warm weerzien. Samen bekijken ze hun herinnerings-schilderij, van veraf en van dichtbij. Eerst zijn er vooral stil van, later vinden ze woorden om hun eerste indruk te duiden.

Oh, het is in het echt inderdaad nog mooier. Wat een kracht en beweging zit erin. Prachtig!

Ondanks dat ik al wist dat ze blij waren met hun STERke verbinding, raakt het me ook nu weer om dat in het echt bij hen te zien.

Wanneer moeder me als dank ook nog haar boekje ‘Verdriet komt in stukjes’ geeft, krijg ik kippenvel over mijn hele lijf. Voor mij is de cirkel van dit schilderij rond.

Lieve dames, dank jullie wel dat ik een stukje op deze bijzondere reis met jullie mocht meelopen en jouw en jullie proces mocht verbeelden in dit kleurrijke schilderij.

Wil jij ook een herinnering schilderij op maat laten maken ter herinnering aan iets of iemand, die voor jou een speciale betekenis heeft?

Neem dan contact met me op. Dan denk ik in een gratis inspiratiegesprek van 30 minuten, geheel vrijblijvend, met je mee over de mogelijkheden. Schroom niet, ik help je graag!

Eerst meer lezen? Dat kan op de speciale pagina met alles over een schilderij in opdracht laten maken.