Let op: ik ga deze blog binnenkort verwijderen. Maar geen zorgen. Hij staat ook in mijn gratis e-book ‘Lichtpuntjes bij hersenletsel’. Daarin vind je 20 korte verhalen over mijn ervaringen met hersenletsel boordevol praktische tips en informatie. Download het hier.
Hersenletsel: meestal weet je niet wat je overkomt. De zoektocht er mee om te leren gaan is vaak lang. Omdat ik al meer dan 20 jaar met dat bijltje hak, heb ik inmiddels veel antwoorden gevonden.
Om jou te helpen heb ik de belangrijkste dingen, die mij op weg hebben geholpen in mijn herstel, in de vorm van 10 tips op een rij gezet.
1. Diagnose hersenletsel
Hét keerpunt de afgelopen 10 jaar was zonder twijfel de diagnose hersenletsel in 2008. Eindelijk wist ik wat er loos was in mijn bolletje en had ik duidelijkheid. Mijn gevoel had me niet bedrogen, op 3 plekken in mijn hersenen was de doorbloeding niet goed.
Terugkijkend was dat moment het absolute dieptepunt en tegelijkertijd ook een nieuw begin. Ik kon gaan revalideren. Alweer, maar nu met meer beleid.
2. Lijf als kompas
Het afgelopen decennium heb ik mezelf en mijn grenzen veel beter leren kennen. Ik ben de signalen van mijn lichaam heel serieus gaan nemen en er vooral ook naar gaan handelen. Inmiddels zijn mijn gevoel en mijn lijf mijn kompas in het leven. Ze wijzen me de weg en ik durf er steeds meer op te vertrouwen.
3. Energiemanagement
Ik heb veel minder energie dan voorheen en het potje dat ik heb, is ook nog eens sneller, dus een goede dagplanning is voor mij essentieel. Om de puzzel zo goed mogelijk kloppend te krijgen, maak ik gebruik van de activiteitenweger. Het heeft heel wat ergotherapiesessies gekost om er mee te leren werken, maar oefening baart kunst. Inmiddels heb ik een soort van automatisch energiemanagementsysteem in mijn hoofd.
4. Praktische trucjes
En dan de praktijk. Omdat er in mijn hersenen niks kapot is, heb ik voldoende “over” om te compenseren. Door dingen aangepast te doen, kan ik het tekort aan innerlijke structuurverlening tot op zekere hoogte goedmaken. Zo kan ik bijvoorbeeld zelf koken en boodschappen doen en mijn administratie bijhouden.
Mijn voelsprieten voor praktische trucjes staan altijd aan. Ik vind ze bij de ergotherapeute, op sites van personal organizers, bij bondgenoten en bij goedgeorganiseerde vrienden.
5. Rouwproces
De diagnose was een opluchting maar natuurlijk ook een klap. Mijn hele leven veranderde en dat moest ik verwerken. Er was sprake van een rouwproces. Ik moest afscheid nemen en anders opnieuw beginnen.
“Heb jij de pijn tot in je botten gevoeld?”, vroeg een therapeute me eens. Nou, dat heb ik. Boosheid, wanhoop, frustratie en eindeloos verdriet, ik doorleefde het allemaal. Het deed gruwelijk pijn, maar het hoorde erbij, weet ik nu…
6. Communicatie
Hersenletsel heb je helaas niet alleen. Vanaf het moment het tot me doordrong dat ik het niet allemaal in mijn uppie kon en hoefde te doen, is het beter gegaan. Ik ging delen, grenzen aangeven en om hulp vragen. Achteraf een cruciale stap!
Communicatie zal altijd een belangrijk aandachtspunt blijven omdat mijn beperkingen nou eenmaal onzichtbaar zijn. Het is aan mij om ze zichtbaar te maken door erover te praten. Alleen dan kunnen mensen er rekening mee houden.
7. Wijlen mijn lief
Pierre was zonder twijfel mijn allergrootste steun en toeverlaat het afgelopen decennium. Hij was er altijd voor me en stond voor me klaar, in goede en in slechte tijden. Negen jaar lang hield hij vertrouwen in een goede afloop en geloofde hij onvoorwaardelijk in mij. Ik vind het daarom onbeschrijfelijk moeilijk te verteren dat hij niet persoonlijk kan zien dat en vooral hoe ik uit de diepe put aan het klimmen ben. Lief, ik mis je!
8. Sociaal netwerk
Sociale contacten zijn zó belangrijk. Ik prijs me gelukkig dat ik op begrip, steun en ruimte van mijn vrienden kon en kan rekenen. Hierdoor heb ik veel vriendschappen kunnen behouden. Sommige vriendschappen verdiepten zich zelfs en daar ben ik enorm dankbaar voor.
De komst van sociale media is voor mij een lichtpunt. Via mijn blog houd ik vrienden, familie en bekenden op de hoogte van wat ik uitspook. Instagram blijkt de ideale uitvinding om met een tegenspartelend lijf toch dagelijks iets van sociaal contact te hebben. Ik noem het ‘mijn koffie-automaat’. Ik klets even bij, hoor er nieuwtjes en bouw een netwerk op!
9. Hulpverlening organiseren
“Jij verdient deskundigen om je heen waar je een goed gevoel bij hebt, die weten waar ze het over hebben en die verder kijken dan hun neus lang is. Dat hoort gewoon bij goed voor jezelf zorgen.” Dat zei een verpleegkundige ooit tegen me.
Het was een wake up call. Vanaf dat moment ben ik mijn zorgbehoeften gaan inventariseren en er de juiste mensen bij gaan zoeken. Dat doe ik nog steeds en dat bevalt me goed.
10. Mogelijkheden onderzoeken
Mijn leidraad was al die jaren om te kijken wat er nog wël kan en vervolgens hoe dat dan kan. Ik heb van veel dingen afscheid moeten nemen maar daar ook veel voor terug gekregen.
Zo kan ik heel goed prioriteiten stellen en keuzes maken. En menig personal organizer kan aan mij een voorbeeld nemen. Ook heb ik de creatieve kant in mezelf ontdekt: ik ben gek op schilderen en schrijven! Verder ben ik er inmiddels goed in getraind om signalen van mijn lijf aan te voelen. Ik versta de kunst van “dicht bij mezelf blijven” en weet wat er écht belangrijk is in het leven!
Het was en is hard werken. “Niemand heeft gezegd dat het leuk of makkelijk zou zijn,” zei een arts laatst. En zo is het maar net. Het was drassig op de bodem van de put maar er lijkt nu voorzichtig ruimte te ontstaan om mijn mogelijkheden verder te gaan onderzoeken en dat voelt als een enorm lichtpunt!
Suus Hartmann zegt
Je hebt het prachtig omschreven, ik ga hier zeker gebruik van proberen te maken! Dank je wel!!
Marloes van Zoelen zegt
Graag gedaan!
En jij dank je wel voor je reactie.
Ik wens je veel sterkte op je reis door hersenletselland.