Een schilderij ter herinnering aan een overleden zoontje: voor altijd een tastbaar aandenken aan de muur.

“Ik zou graag eens met je praten over het laten maken van een schilderij ter herinnering aan ons overleden zoontje. Want ik zag je website met voorbeelden van gemaakte schilderijen. Prachtig gedaan!”

Dat verzoek krijg ik als we midden in de intelligente lockdown als gevolg van het coronavirus zitten en het doodstil is op straat.

“Maar, vraagt de moeder in kwestie zich af, hoe zit dat nu? Wellicht staan jouw werkzaamheden op een laag pitje?”

Ik kan haar gelukkig geruststellen dat ik normaal kan werken. Ik heb namelijk atelier aan huis en kan gewoon online schildersmaterialen bestellen en ontvangen.

Het enige verschil is dat de oriënterende gesprekken nu alleen via (beeld)bellen gaan. Normaal kan dat ook live bij mij in Utrecht. Omdat videobellen bij mij eerder ook al tot de mogelijkheden behoorde, weet ik uit ervaring dat het voor het uiteindelijke resultaat niet uitmaakt.

Ondanks het gevoelige onderwerp vinden ze het prima om via de computer contact te hebben, Dus maken we een afspraak.

Verdrietig verhaal

Vooraf krijg ik via de mail alvast wat informatie. Het is een vreselijk verdrietig verhaal.

Hun zoontje is in het voorjaar van 2019 op anderhalf jarige leeftijd overleden aan een ernstige stofwisselingsziekte. Zo jong nog, wat een onvoorstelbaar verlies moet dat zijn. Een lichtpuntje is dat zijn tweelingbroertje en oudere zus de aandoening niet hebben.

Het gezin wil graag een tastbare herinnering aan hun overleden zoontje in hun leefomgeving en het lijkt ze mooi om er materialen in te laten verwerken om het extra persoonlijk te maken.

Dat is precies één van mijn specialiteiten, dus dat gaat goed komen.

Ik vind het een eer en enorm dankbaar werk om zo’n blijvend aandenken te mogen maken. Dat ik dat wat klanten voelen creatief tastbaar mag maken in een persoonlijk schilderij.

Oriënterend gesprek via videobellen

Het wordt een lang gesprek, waarin we kennis maken, de ouders hun verhaal wat meer in detail vertellen en hun wensen en ideeën wat betreft het schilderij ter herinnering aan hun zoontje delen.

Het moet een blijvend aandenken aan het jongetje worden en de verbinding tussen hun 5-en en zijn tweelingbroertje symboliseren.

De compositie mag speels en dynamisch zijn, want hun zoontje is maar klein gebleven. Hoewel zijn leven niet leuk was, moet het schilderij ook optimisme en positiviteit uitstralen.

Verder inventariseren we welke materialen er eventueel in het schilderij verwerkt kunnen worden en hebben we het over de kleuren, het formaat en de ondergrond.

Het handige aan beeldbellen is dat ik ook meteen de plek, waar het schilderij komt te hangen, en het interieur kan zien. Daardoor kan ik extra goed advies over de grootte en de kleuren van het schilderij te geven, en het werkt bovendien inspirerend.

Natuurlijk komen ook de kosten en de levertijd aan bod.

Lees meer: het oriënterende gesprek voor een schilderij op maat, hoe gaat dat?

Uitgebreid voorstel

Alles wat we besproken hebben, vat ik in woord en beeld samen in een uitgebreid concept voorstel, dat ik naar ze mail. Zoals meestal zijn er nog wat losse eindjes, die we verder bespreken via de mail en whatsapp.

De aanvullingen en feedback verwerk ik vervolgens in het definitieve voorstel. Zodra dat akkoord is, kan ik aan de slag.

Oneindige verbinding

Maar eerst nog een tussenstap: het ophalen van de materialen. Normaal komen klanten ze brengen of sturen ze ze per post, maar in deze bijzondere situatie haal ik ze persoonlijk op.

De materialen hebben te veel emotionele waarde en zijn te persoonlijk om per post te versturen en de opdrachtgever woont toevallig dichtbij mijn moeder. Zo slaan we meerdere vliegen in één klap.

Want zo kan ik de klant toch even in het echt ontmoeten en kunnen we het verhaal achter ieder voorwerp live bespreken. Dat geeft toch nog net wat extra verdieping.

Zo noemt de moeder bijvoorbeeld tussen neus en lippen door een toepasselijke titel voor het schilderij: ‘Oneindige verbinding’. Ik had ‘m zelf niet beter kunnen bedenken.

Tijdens het gesprek voel ik duidelijk de zwaarte en de last van het verdriet, hun kwetsbaarheid maar ook de wil om de kracht te vinden om door te gaan.

Ook zie ik een heel licht huis en op alle foto’s van hun zoontje een lichte vrolijke lach en hele guitige oogjes, die niet meer uit mijn hoofd gaan en me blijven aankijken.

Die combinatie, of misschien beter, dat contrast, wil ik straks in het schilderij tot uitdrukking brengen.

Bijzonder schilderscanvas

Als je me al langer volgt dan weet je dat ik mijn schilderscanvassen zelf maak van oude spijkerbroeken. Het is ontstaan na het overlijden van mijn man Pierre en mijn manier om een ieniemienie steentje bij te dragen aan een duurzamere wereld.

In dit geval krijgt dat een twist. De helaas overleden oma van het jongetje was namelijk kunstenaar en heeft meters prachtig dik schilderslinnen achter gelaten, dat ik mag gebruiken. Wat een eer en hoe bijzonder!

Voorzichtig snij ik de dicht geweven stof op maat, timmer het spieraam van 80 x 120 cm in elkaar en span het doek op. Het resultaat prepareer ik met caparol en gesso, zodat een professionele basis ontstaat voor dit herinneringsschilderij.

Persoonlijke materialen

De ouders willen dus graag materialen in dit schilderij ter herinnering aan hun overleden zoontje laten verwerken. Dat maakt hun kunstwerk extra persoonlijk en het zorgt ook voor een mooi reliëf en bijzonder 3D effect in een schilderij.

Het gaat om de volgende voorwerpen:

• 5 Takken gedroogd Ridderspoor. Dat is een fijne sierbloem, die de familie bij de crematie had. Hun dochtertje had dat uitgezocht en sindsdien staat het symbool voor hun overleden kindje.
• Wat gedroogde rozenblaadjes en een sterretje. Ook een verwijzing naar de crematie.
• Van ieder familielid een kledingstuk. Uit ieder kledingstuk knip ik 5 rondjes. De vorm is een verwijzing naar de bellenblaas bubbels tijdens het afscheid. Op het schilderij komen 5 stapeltjes van 5 rondjes. Ieder stapeltje staat symbool voor (de verbinding binnen) het gezin.
• Om de hechte band tussen de tweeling extra te benadrukken is het formaat van hun rondjes hetzelfde. De rondjes van het dochtertje en de ouders worden gelijkmatig groter.
• Een grote vingerafdruk van hun zoontje, gemaakt van met behulp van een mal, die het gezin al had.
• Van de rest van het gezin vingerafdrukken op normale grootte. Daarvoor gebruiken ze een 2 componenten siliconen mix, die ook gebruikt wordt voor het verwerken van vingerafdrukken in herinneringssieraden.
• Het ziekenhuisarmbandje en de ECG elektrodes van het overleden mannetje. Met die laatste symboliseer ik op verzoek van de ouders de oneindige verbinding tussen de tweeling onderling en binnen het gezin als geheel.
• Een heel klein raketje: het symbool dat de ouders altijd gebruiken om hun overleden zoontje te symboliseren.
• Een egale laag zand. Dat geeft een ruw effect en staat symbool voor de rauwe rouw.

Lees meer: materialen of voorwerpjes in een schilderij laten verwerken? Dit zijn de mogelijkheden.

Evenwichtige compositie

De volgende stap is om alles op een evenwichtige manier in het schilderij te verwerken. Natuurlijk ken ik alle regels voor het maken van een goede compositie en heb ik daar inmiddels ook veel ervaring mee, maar het meest luister ik toch naar mijn gevoel.

Dat betekent dat ik speel, schuif en laat sudderen. Tot er op een onverwacht moment ineens een opzet ligt, die klopt en logisch kijkt. Soms blijven er meerdere mogelijkheden over. Nu zie ik bijvoorbeeld verschillende opties met de ECG elektrodes, die ik aan de ouders voorleg.

Gedurende het maakproces van een schilderij stuur ik namelijk ongeveer 3 keer een work in progress update. Dat brengt het schilderij als het ware tot leven en het geeft bovendien de gelegenheid om feedback te geven, zodat ik indien nodig kan bijsturen.

In dit geval hebben we afgesproken dat er meer momenten van overleg zullen zijn.  Zodat we zeker weten dat we uitkomen op een schilderij, dat klopt bij hun wensen en verwachtingen.

De keuze valt op de versie, waar voor hun gevoel het meeste dynamiek inzit. Prima! Stap voor stap bevestig ik alle materialen, voorzie het resultaat van een laag zand en prepareer het geheel.

Kleurenpalet

De basiskleuren voor dit herinneringsschilderij zijn mintgroen, de kleur van het overleden jongetje, en blauw: de kleur van zijn tweelingbroertje. Blauw is ook de kleur van hun zusje en de lievelingskleur van de vader.

Verder verwerk ik er een beetje geel in voor de vrolijke noot en om het optimisme te symboliseren en een ietsiepietsie rood, want dat is de lievelingskleur van de moeder.

Schilderen in een flow

Eerst breng ik een onderlaag aan, waarvan je dadelijk alleen hier een daar een glimp gaat ziet. Die onverwachte doorkijkjes hier en daar maken het schilderij spannend en boeiend om naar te kijken. Zo ontdek je er steeds iets nieuws in.

Daarna bouw ik het doek laag over laag over laag van boven naar onder en van buiten naar binnen op met meerdere lagen verf. Ik werk met brede kwasten en grote ronde bewegingen, zodat er, zoals gewenst, veel dynamiek en speelsheid in komt.

Ik kom in een heerlijke flow, werk puur intuïtief en vergeet de tijd. Met als gevolg dat het resultaat wat lichter en zachter wordt dan gepland. Ik zie namelijk steeds weer de vrolijke lach en guitige oogjes van het overleden mannetje voor me. Het is alsof hij me stuurt en een boodschap wil overbrengen. Dat gevoel heb ik wel vaker bij herinneringsschilderijen, dus ik laat het maar gebeuren.

Het work in progress laat ik aan de ouders zien. Ze willen het toch graag donkerder en feller, dus ga ik nog een keer aan de slag. Het hele proces herhaalt zich, maar deze keer gebruik ik een extra kleur, waardoor het geheel helderder wordt.

In deze versie zit kracht, dynamiek en diepte en ook een punt van rust en een ‘touch’ naar het licht. Nu is het helemaal naar hun zin. Dus werk ik ‘Oneindige verbinding’ af met een persoonlijk label en voorzie ik het van een professionele laag vernis.

Persoonlijk extraatje

Vooruitlopend op de aflevering stuur ik de ouders alvast een klein extraatje via de post: een mini schilderijtje met 2 ridderspoor bloemen erop als verwijzing naar de tweelingbroertjes.

Ze zijn er blij mee.

“Wauw, super leuk, onverwachte post […] Iets om te bewaren, een toevoeging aan de spulletjes van ons overleden zoontje. Bedankt!”

Normaal komen klanten hun schilderij halen bij mij in Utrecht (of stuur ik het op), maar in deze ongewone tijd doen we het anders. Net als bij het overdragen van de materialen rijd ik (onderweg naar mijn moeder) bij ze langs om het schilderij persoonlijk af te leveren.

In het echt vinden ze het nog mooier dan op de foto’s: “Je ziet het contrast en het reliëf veel beter zo.” Nog dezelfde middag heeft ‘Oneindige verbinding’ een prominente plek in hun woonkamer gekregen en krijg ik nog een fijn berichtje:

“We willen je nogmaals enorm bedanken voor de mooie herinnering, die nu aan onze muur hangt. We zullen er elke dag naar kijken. […] Mooi dat onze paden elkaar hebben gekruist.”

Het maakt me dankbaar dat ik dit werk mag doen. Dat ik het creatieve verlengstuk mag zijn van mensen, die in zo’n verdrietige situatie zitten en ze door het maken van een tastbare herinnering in de vorm van een persoonlijk schilderij mag helpen om het verlies een klein beetje dragelijker te maken.

Wil je meer voorbeelden van abstracte schilderijen zien, die ik in opdracht maakte? En ontdekken hoe je je herinnering of ander belangrijk levensthema kunt vertalen in een persoonlijk schilderij op maat? Of gewoon ideeën en inspiratie opdoen?

Bekijk dan hier het overzicht van maatwerk schilderijen, die ik recent maakte. Wil je wat vragen? Neem dan gerust contact op. Ik help je met plezier!